Maktouf i Damjanović protiv BiH: Sud nije trebao retroaktivno da primijeni zakon

Evropski sud za ljudska prava prihvatio je apelacije Abduladhima Maktoufa i Gorana Damjanovića, utvrdivši da je u njihovom slučaju pogrešno primjenjen Krivični zakon BiH iz 2003. godine. Evropski sud je istakao da je Sud BiH prekršio prava Maktoufa i Damjanovića s obzirom da su im mogle biti izrečene niže kazne da je u njihovim predmetima korišten Krivični zakon Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) iz 1976. godine, javio je Birn Justice Report.

“S obzirom na veliku vjerovatnost da je primjena krivičnog zakona iz 2003. godine dovela do izricanja strožijih kazni, Sud je utvrdio da im nisu bile osigurane efikasne mjere zaštite od izricanja težih kazni”, navodi se u presudi.

Maktouf je osuđen na petogodišnju zatvorsku kaznu, zbog učešća u zločinima nad civilima počinjenim u oktobru 1993. na području općine Travnik. Prema presudi, Maktouf je pomogao nezakonito hapšenje, zatvaranje i otmicu pet civila hrvatske nacionalnosti.

Goran Damjanović je u decembru 2007. osuđen na jedanaestogodišnju kaznu zatvora zbog učešća u premlaćivanju grupe zarobljenih Bošnjaka u naselju Bojnik u Sarajevu.

U obrazloženju presude, Evropski sud za ljudska prava je istakao da je Sud BiH Maktoufu izrekao najblažu kaznu iz Krivičnog zakona BiH od pet godina zatvora, ali da je prema Krivičnom zakonu SFRJ mogao dobiti kaznu od jedne godine zatvora.

Također, kazna izrečena Damjanoviću od 11 godina zatvora malo je viša od minimalne propisane kazne od deset godina, dok bi mu prema Krivičnom zakonu SFRJ bilo moguće izreći kaznu od pet godina zatvora.

“Sud naglašava da to ne znači da su u njihovim slučajevima trebale biti izrečene blaže kazne, nego samo da je trebao biti primijenjen Krivični zakon iz 1976. godine”, pojašnjeno je u presudi.

Sud u Strazburu je pojasnio da ova presuda ne znači da svako korištenje Krivičnog zakona BiH u suđenjima za ratne zločine predstavlja kršenje ljudskih prava, već se to treba odlučivati u pojedinačnim slučajevima.

Evropski sud je također istakao da u odnosu na suđenja za zločine protiv čovječnosti, koji je u zakonodavstvo BiH uveden u 2003. godini, Sud BiH i entitetski sudovi moraju primijenjivati Krivični zakon BiH, s obzirom da to krivično djelo nije propisano u zakonu iz 1976. godine.